Het lijkt mij nog nooit zo moeilijk geweest als dit jaar om een kerstboodschap te schrijven. Terwijl velen tijdens deze kerstperiode hun hart klaar maken voor warmte, licht, harmonie en vrede, wordt intussen oorlog gevoerd en vooral oorlogstaal gesproken. Hoe tegenstrijdig kan het zijn!
Euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden is volop actueel. Het overlijden van acteur Aaron Wade wakkert het debat aan over het recht hierop.
In mijn 30-jarige ervaring als psychotherapeute heb ik het enkele keren meegemaakt dat mensen een aanvraag deden voor euthanasie wegens ondraaglijk psychisch lijden. De toekenning ervan, en dus de mogelijkheid om, als het echt niet meer gaat, een einde aan het leven te kunnen maken, was voldoende, en vooral een geruststelling, om verder te kunnen leven.
Woordje Kristin Vanschoubroek ter gelegenheid van het feest van 20 jaar La Verna. Zondag 22 april 2024
Beste vrienden van La Verna, beste familie, beste sympathisanten,
Vanuit mijn hart, en vanuit de hele ploeg van La Verna, heet ik elk van jullie heel welkom! We gaan deze avond samen, en verbonden met de mensen die er niet bij kunnen zijn, het 20 jarig bestaan van La Verna vieren. Het is een lang verhaal, intens ook, en vooral een verhaal van vertrouwen.
Deze zin uit het Hooglied vind ik een krachtige uitspraak. Meestal hoor je ‘liefde overwint de dood’ of ‘liefde is sterker dan de dood’. Deze uitspraak impliceert dat de dood even sterk is als de liefde. Het zijn krachten die gelijkwaardig zijn en die elkaar oproepen. Liefde en sterven gaan hand in hand. Hoe meer liefde je voelt, je in de liefde thuiskomt, hoe vertrouwder je met de dood wordt en hoe meer je deze kan zien als de ultieme bevrijding, als het ultieme thuiskomen. Deze woorden willen niet zeggen dat de dood van iemand die je lief is niet vreselijk kan zijn en je leven overhoop kan gooien. De dood van iemand kan veel emoties oproepen: verdriet, gemis, wanhoop, kwaadheid, onmacht, in sommige gevallen opluchting… Het kan ook je leven praktisch overhoop gooien en je plots voor verantwoordelijkheden plaatsen voor zaken die je je nooit hebt moeten aantrekken en waar je helemaal niet op voorbereid bent. Dat kan een gevoel van ontreddering geven.
Op 15 maart landde ik terug in België na 3 maanden ‘wintertime’ in Montana, USA. Het was een totaal ‘andere’ winter, op héél veel vlakken. Een echte uitdaging, en intens mag je zeggen!
Wat een bijzonder gebeuren, dit allerlaatste voorwoord schrijven! Omdat ik meerdere thema’s aansnijd, heb ik het in enkele rubriekjes onderverdeeld.
Het lichaam als raadgever
Ik beleefde geen gemakkelijke winter. Drie jaar lang was ik coronavrij. En begin februari kreeg het virus mij dan toch te pakken. Ik was goed ziek. Daarnaast kwam, net toen ik begon te herstellen, simpelweg door een ongelukkige beweging, een wervel-indeukingsfractuur. Dat is een pijnlijke kwestie. En onderzoek nadien wees op ernstige osteoporose. Broze botten… Het ging gepaard met een psychische broosheid die zich reeds een tijd geleden zachtjes aandiende, maar zich nu naar de voorgrond drong. Voor het minste werd ik emotioneel. Oude pijnen en inspanningen vroegen om aandacht. De tranen kwamen. Ik heette ze welkom. De gedrevenheid en bewogenheid die mij de voorbije 30 jaar hadden geleid, maakten nu plaats voor een grote gevoeligheid. Natuurlijk zijn gedrevenheid en gevoeligheid geen tegenstellingen. Integendeel zelfs. Precies uit het bestaansrecht geven aan je gevoelens en de overgave eraan, ontstaan dynamiek en creativiteit. Toch kan de klemtoon veranderen. Er zijn periodes waarin je veel stilte en bezinning nodig hebt, en andere waarin je graag tot actie overgaat. Als ik terugblik op mijn leven, dan zijn mijn dertiger jaren, de jaren waarin de meeste mensen heel veel op hun bord hebben en actief zijn, jaren van inkeer geweest. Het was passend om toen dicht bij mijn kinderen en daarbij horend dicht bij mezelf te zijn. Deze inkeer bracht mij bij dat wat mijn hart vroeg. Het werd de springplank voor mijn werk als therapeut tijdens mijn veertiger jaren. En die jaren werden dan weer de voedingsbodem voor La Verna toen ik vijftig werd.
Vorige keer schreef ik in het voorwoord over de universele wet dat alles wat eens is ontstaan, ook eens vergaat. Een tweede universele wet is dat alles voortdurend verandert. En deze wetten zijn de voorbije tijd aan de orde geweest.
‘So let your heart, sweetheart, be your compass when you’re lost
and you should follow it wherever it may go…’
En dit doe ik! Ik luister naar mijn hart, ik voel het kloppen, ik voel het glimlachen , het is blij! Mijn hart is al enkele maanden mijn kompas op mijn creatieve en avontuurlijke pad. Doen wat je graag doet is mijn mantra. Zo heb ik deze Amerikaanse countrygroep reeds meerdere keren live mogen meemaken in Montana. Hun teksten en repertoire zijn subliem. Songs zoals ‘Need you now’ en ‘I Run to you’ raken me diep. Mijn hart vult zich als ik hun songs beluister. Het zijn muzikale kunstenaars.
Deze warme zomer in Montana was heerlijk gevuld met “Art”. En ja, dat wil ik hier in België verderzetten. Ik geloof dat kleur de ziel van de kunstenaar onthult en de kijker op dezelfde manier kan raken. Ik hou tijdens het schilderen enorm van de energie, de spontaniteit, de kleur en de emoties die echt een stem krijgen. Ze worden zichtbaar op het doek. Net zoals de teksten van Lady A.
Mijn deelname half september aan het 20ste “Kollektief Nazareth” was absoluut een boost voor mij. Vierendertig zeer diverse kunstenaars en ik won de 2de vakjuryprijs met ‘So, what’s up?’.
12 jaar woon ik reeds in 2 werelddelen: in België en in Montana, Amerika. Toen we deze beslissing namen, ten tijde van onze business, gaf dit me een enorme balans. Ik bleef in Montana doorwerken op afstand maar ik kon er meer ‘me-time’ inbouwen. Er was ruimte en vrijheid om te doen wat ik heel graag deed: olieverf schilderen op doek, galerijen bezoeken én in de bergen rijden op mijn quad. Ik kon zo genieten van de pure natuur en haar prachtige weidsheid. Het was echt nodig om die balans daar te vinden, want de business in België slorpte me zo op. Vaak ging ik over mijn grenzen, ik moest altijd doorgaan, ‘moeten en productief zijn’ waren de onderliggende ‘waarden’… Het maakte me ziek. Montana gaf me de balans: elke dag werken, maar ook vrije tijd. Dat heelde me. En die heling was nodig.
Deze zomer werd ik 69 jaar. Dit getal heeft iets magisch. Kijk naar de cijfers. Als je ze omdraait heb je hetzelfde getal. De afbeelding van het cijfer doet me ook denken aan het yin-yang-teken. Mannelijk, vrouwelijk, ze horen samen. Het cijfer draagt iets van vervulling in zich… De eindigheid en de oneindigheid ontmoeten elkaar en vloeien in elkaar over. Zo voel ik het.