Alles heeft zijn tijd

Lieve lezer,

Groepen die het thema ‘bewust leven‘ in hun vaandel dragen, koppelen dit vaak aan stilte, vrede, rust, … Ik hoor zelden dat ‘het aangaan van conflict’ er ook bij hoort.
En toch, wie de stilte toelaat, zal vaak botsen op onrust en conflict, een conflict in jezelf of tussen jou en een ander. Stilte en conflict gaan hand in hand. Want via de stilte komen je diepste verlangens naar boven. En om die bestaansrecht te geven, moet je vaak knokken.

Het conflict onder ogen zien en het durven aangaan, is niet eenvoudig. We slaan vaak op de vlucht: in ons werk, in consumptie, in reclameer- of zeurderig gedrag, … Het vraagt veel moed en vaak ook ondersteuning van anderen om je innerlijke onvrede te durven voelen en ernstig te nemen, en zo je verlangen te durven leven.

Onlangs zei een vrouw in een gesprek: “Ik moet ruziemaken, er is niets aan te doen, het is de enige weg om beweging te krijgen in onze relatie. Mijn man trekt zo’n grote muren op dat ik er wel tegenaan moet beuken.” Ze zei het zonder oordeel en zonder zich daarover te beklagen. “En ja, het is wel zwaar, voor mij en voor de kinderen. Ze lijden er erg onder.”
Het was duidelijk dat ze liever deze pijn, haar pijn en die van de kinderen, verkoos dan dat ze zich zou neerleggen bij een situatie die niet goed voelt.
Moet je weggaan van je partner als er veel conflict is? Het is een vraag waar veel mensen mee worstelen… Hoever kan je gaan? Uiteindelijk is het aangaan van de ruzies een uiting van het verlangen om elkaar te vinden, om thuis te komen bij elkaar.

Ook tussen ouders en kinderen zijn er vaak al dan niet uitgesproken conflicten. Ik merk dat mensen van mijn generatie vaak geprangd zitten tussen twee leefwerelden. Zijzelf zijn het conflict met hun ouders niet aangegaan. Ze werden opgevoed in een hiërarchisch model waar respect voor de ouders primeerde op het ernstig nemen van de eigen gevoelswereld. Daar hebben ze vaak onder geleden en hun motto is dan ook dat zij het ten aanzien van hun eigen kinderen anders zouden doen, dat zij ruimte zouden geven aan hun belevingswereld. Hun kinderen krijgen met de paplepel mee dat hun gevoel belangrijk is. Voor hen is dat vanzelfsprekend. Vaak gaan diezelfde kinderen dan ook tekeer tegen de ouder als die grenzen stelt. Het is vaak moeilijk voor de ouders om dan stand te houden, ze voelen zich dan ‘hard’ en ze verlangen toch zo om met hun ‘hart’ bij hun kinderen te zijn.
Het is vaak zoeken naar een goed evenwicht. Kinderen kunnen zo fel zijn en de ouders zo afwijzen dat die bang worden dat zij hen de rug zullen toekeren als ze zich aan hun grenzen houden. Schuldgevoelens of het gevoel een slechte ouder te zijn, kunnen de kop opsteken.

Durven en kunnen blijven staan in dat wat voor jezelf van waarde is, vraagt kracht en moed. En het vraagt dat je je eigen angsten onder ogen ziet. Dit is niet altijd eenvoudig.
Kijken naar jezelf, naar dat wat je ondermijnt of waar je – soms onbewust – bang voor bent of dat je wil vermijden, die bewustzijnsweg gaan, kan je doen groeien.

Ik geloof in de dynamiek tussen vrede en onvrede, tussen rust en onrust, zowel in de relatie met jezelf als met anderen. Precies daar speelt zich het echte leven af. Maar om in die spanning te kunnen staan, heb je heel wat kracht nodig.

Het vraagt moed om je onvrede te durven uitspreken, om te verwoorden waar je het moeilijk mee hebt of wat je kwetst. Niet iedereen kan dat. Velen kunnen dit wel zeggen aan iemand anders, maar zijn als de dood om dit aan de betrokkene zelf te zeggen. Dat vinden ze te hard. Of ‘je kan toch geen mensen kwetsen’. Of ze houden niet van ruzie of conflict. Maar daardoor gaat er een stuk verbinding verloren.

Ikzelf vind het belangrijk om in contact met wat ik voel en denk én in respect voor de ander – want die heeft evenzeer gevoelens en gedachten die dienen gerespecteerd te worden – mij te durven uitspreken. Het blijven moeilijke oefeningen, het lukt niet altijd en het lukt zeker niet bij gelijk wie. Het is vaak lopen op een smalle koord, behoedzaam voelend en kijkend naar wat gezegd kan worden en wat niet. Het is ook belangrijk om goed te voelen of je voldoende draagkracht hebt om de reactie van de ander open en zonder oordeel te kunnen ontvangen.
Soms is een open gesprek niet mogelijk omdat we nog te veel schuld bij de ander leggen of omdat de ander te afgesloten is om je boodschap te ontvangen. Maar als het kan, als het lukt om elkaar onbevangen te beluisteren, dan is er ‘leven’, dan is er contact, dan is er verbinding. Dan is er groei.

Natuurlijk is je neerleggen bij wat niet kan, je verzoenen met de onafheid van het leven en van je relaties, het aanvaarden van je eenzaamheid, ook belangrijk. Voor een aantal mensen zijn meditatie, yoga, sacrale dans of samen zingen wegen om de innerlijke vrede en rust in hun hart te voeden en van daaruit de vrede in zichzelf en in hun relaties te bewaren. Ook dit is belangrijk.

Het is én én. Op een bepaald moment heb je nood aan het ene, op een ander moment aan het andere. Ze kunnen elkaar voeden. Zowel de stilte en de vrede in het hart als de opstand en het spreken over waar het voor jou om gaat, zijn twee belangrijke wegen om in verbinding te komen met jezelf en met de ander.

Ik hou erg van de volgende tekst van Prediker. Ik gebruik hem vaak bij het begin van een zomerweek. Omdat hij wars is van moraal. En omdat hij ruimte geeft aan het volle leven.

Alles heeft zijn tijd

Alles heeft zijn uur, alle dingen onder de hemel hebben hun tijd.
Er is een tijd om te baren en een tijd om te sterven,
een tijd om te planten en een tijd om wat geplant is te oogsten.
Een tijd om te doden en een tijd om te genezen,
een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen.
Een tijd om te huilen en een tijd om te lachen,
een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen.
Een tijd om stenen weg te gooien en een tijd om stenen te verzamelen,
een tijd om te omhelzen en een tijd om van omhelzen af te zien.
Een tijd om te zoeken en een tijd om te verliezen,
een tijd om te bewaren en een tijd om weg te doen.
Een tijd om stuk te scheuren en een tijd om te herstellen,
een tijd om te zwijgen en een tijd om te spreken.
Een tijd om lief te hebben en een tijd om te haten,
een tijd voor oorlog en een tijd voor vrede.

(Prediker 3,1-8)

Ik wens jou een mooie vakantie met tijd om te leven wat geleefd moet worden.

Kristin

Juni 2016