Lieve lezers,
Vorige zondag gingen we wandelen met La Verna. Het was heerlijk om te midden van een periode met veel regen te genieten van de zon, en de frisse lucht op te snuiven. Frisse lucht, in deze coronatijd, meer dan ooit nodig én veilig. Ook het glaasje achteraf nuttigden we buiten, goed ingepakt met muts en sjaal. We kozen voor een plekje buiten, want in ons gezelschap bevonden zich zowel gevaccineerden als niet-gevaccineerden.
Kijken door je eigen bril, je plaats kunnen en mogen innemen, is eigen aan deze tijd, We moeten met z’n allen niet meer hetzelfde denken. We hoeven ons niet meer neer te leggen met wat boven onze hoofden, van hogerhand of door ‘deskundigen’ wordt beslist, als dit niet strookt met onze eigen innerlijke overtuiging of met wat ons lichaam ons aangeeft.
Het kan zijn dat deze zinnen de haren van velen doen rijzen. Zeker met betrekking tot corona is er een heftige discussie aan de gang. Je eigen pad volgen, je eigen overtuiging ernstig nemen, leidt dit niet tot chaos? Is het niet egoïstisch en asociaal om naar je eigen waarheid te leven?
Wat is waarheid? Bestaat er iets als ‘de waarheid’? Wetenschappers verdedigen hun waarheid. Andere wetenschappers zetten die waarheid op de helling. Zij hanteren andere uitgangspunten. Zij kijken op een andere manier naar ‘de werkelijkheid’.
Ieder kijkt vanuit zijn of haar raam. Niemand ziet hetzelfde. Niemand voelt hetzelfde. Wie heeft dan gelijk?
Ikzelf weet in het geval van corona niet zo goed wat ‘mijn waarheid’ is. Ik voel veel onzekerheid en twijfel. Een maand geleden verdedigde ik tijdens een ontmoeting nog de maatregelen. Op dit moment is er meer twijfel.
Corona belangt ons allen aan en dat maakt het zo moeilijk. Het is een ‘ziekte’ waar je verantwoordelijkheid draagt niet enkel voor jezelf maar eveneens voor de samenleving.
Op het vlak van mijn eigen gezondheid vaar ik nogal een eigenzinnige koers. Ik herinner me hoe mijn gynaecoloog jaren geleden zei dat hij ‘het probleem van mijn menopauze’ wel zou oplossen met hormonen. Ik wist niet wat ik hoorde want ik ervoer geen probleem. Ik gaf mijn lichaam de tijd om zich aan de nieuwe levensfase aan te passen. En dat is goed en vlot gegaan.
Ook toen een dokter zei dat ik best mijn amandelen liet wegnemen na herhaaldelijke keelontstekingen, voelde ik bij mezelf ‘het probleem zit elders’. Mijn keel wil mij iets zeggen. En na een periode van meer rust nemen en innerlijk voelen werd het duidelijk dat ik het leven minder moest ondergaan, dat ik mijn eigen weg moest durven gaan en meer mijn waarheid leven. Sedertdien had ik nooit nog een keelontsteking.
Algemeen ervaar ik een te grote medicalisering, en een overconsumptie aan medische onderzoeken. Er wordt nog steeds te weinig beroep gedaan op ‘luisteren naar de signalen en de boodschap van je lichaam’.
Ik las vorige week nog een artikel van Ignaas Devisch in De Standaard waar hij prompt beweerde hoe we ons lichaam niet mogen vertrouwen en ons moeten toevertrouwen aan de wetenschap. Want schreef hij, kankercellen kunnen ons onverhoeds overvallen, ook al leven we gezond. Dat is natuurlijk een waarheid als een koe. Maar slaat hij daarmee niet iets plat dat wel waarde heeft?
Ik voel meer voor een goed huwelijk tussen ratio (wetenschap) en luisteren naar en vertrouwen in je innerlijk weten. Zo’n huwelijk lijkt mij het meest ‘wijze’.
Als mensheid vormen we een eenheid. We hebben elkaar, en de erbij horende tegengestelde meningen, nodig om te evolueren. Stel dat iedereen hetzelfde zou denken, dat er geen kritische stemmen zouden zijn, in beide richtingen, dat zou pas gevaarlijk zijn.
Tijdens de wandeling kon hét onderwerp niet onbesproken blijven. Tijdens de pauze had iemand die niet gevaccineerd was de moed om dit uit te spreken. Ik schrijf wel degelijk de moed want het is helemaal niet meer evident om in het openbaar, of zelfs soms in eigen vriendenkringen, te zeggen dat je ervoor kiest om je niet te laten vaccineren.
Zoals te verwachten, kwam er een heftige reactie. Iemand die in de familie had ervaren hoe zwaar corona kon toeslaan en hoe haar kinderen, beiden arts, konden getuigen hoe overbelast de zorg was, ging in de tegenargumentatie.
Ik stond ernaar te kijken, enerzijds met bewondering voor de kracht waarmee de ‘tegenstanders’ hun mening verkondigden, anderzijds ook wel wat terugdeinzend voor de stelligheid, zelfs wat grimmigheid, die ik gewaar werd.
Ik nodigde iedereen uit om het volgende stuk opnieuw in stilte te wandelen en ons te verbinden met de natuur. Stilte doet goed als er onenigheid is. En de natuur is neutraal, oordeelt niet. Als we ons ermee verbinden kan er meer rust komen.
Na het stukje stilte, ging ik ‘toevallig’ in gesprek met iemand die ik niet kende. Bleek dat ook zij niet was gevaccineerd. Ikzelf liet mij wel vaccineren, ontving net mijn boosterprik, en net daarom was ik blij om te voelen hoe ik mij helemaal kon openstellen voor die vrouw, voor wat ze te zeggen had. Wat ze vertelde over hoe ze in het leven stond, wat voor haar belangrijk is, hoe ze haar innerlijk weten volgt, hoe alles in haar ‘neen’ zegt tegenover een prik, hoe ze leeft vanuit liefde, hoe voorzichtig ze is en als ze zich niet goed voelt uit de buurt van mensen blijft, … opende mijn hart en voedde mijn ziel.
Opnieuw voelde ik hoe belangrijk het is om te blijven openstaan voor wie ‘anders denkt’. Ik voelde veel affiniteit met haar. Meer dan met veel gevaccineerden die denken de wijsheid in pacht te hebben, niet enkel voor zichzelf (het is immers toe te juichen dat mensen volgen waar ze achter staan), maar – en dat vind ik kwalijker – ook voor alle anderen. Ik hoor, ook in mijn dichte kring, met hardheid spreken over de niet-gevaccineerden. Ook in de media gebruiken ze voor hen woorden als dommen, niet verantwoordelijken, asocialen… De niet-gevaccineerden worden op één hoop gegooid.
Het zijn natuurlijk niet enkel de voorstanders van vaccinatie die hard zijn. Ook bij sommige tegenstanders valt er harde taal en wordt gesproken over dictatuur, complot, bewuste vernietiging van mensen …
Er is veel polarisatie. Het lijkt wel dat we vervallen in uitersten, in voor of tegen. En dat heel het veld ertussen niet meer bestaat, dat het centrum een leegte is die niet meer ingenomen wordt.
Ik schreef al vaker, ook met betrekking tot andere thema’s dat ik mij voel en bevind ‘in het land van niet weten’. We hebben het leven niet onder controle. We zijn broos. En kwetsbaar. Laten we het leven koesteren. Elke dag als een geschenk zien.
We maken een diepgaande omwenteling mee. Op alle gebieden. Corona en de reacties erop zijn slechts een afspiegeling van wat er diepgaander en al veel langer bezig is. Veel waarden en houvasten zijn aan het wankelen. We komen in een nieuw tijdperk waarvan we nog niet weten hoe dat eruit zal zien.
In de lezing die Claudine Degrande in La Verna gaf, werd het duidelijk dat iedere tijd zijn eigenheid heeft. En hoe het vissentijdperk op zijn einde loopt om plaats te maken voor het watermantijdperk. Eigen aan zo’n overgang is dat er een hele tijd chaos is. Het oude doet het niet meer en het nieuwe is er nog niet.
Het is niet alleen vanuit astrologisch standpunt dat een nieuw tijdperk wordt aangekondigd. Ik ben het boek aan het lezen ‘Omarm de chaos’ van Jan Rotmans, een wiskundige en professor Transitiekunde en duurzaamheid’ aan de Erasmus Universiteit. Ook hij spreekt over een kantelpunt in de geschiedenis van de mensheid.
Deze periode van chaos en onzekerheid brengt een grote rusteloosheid met zich mee. Ik voel die sterk aan. Alsof de transformatie die bezig is, zich ook in mijn lichaam voltrekt. Het voelt goed om dit te accepteren, zelfs welkom te heten. Ik maak deel uit van de grote verandering die zich aan het voltrekken is. Het vraagt energie. Het is daarom belangrijk om zorgzaam met mezelf om te gaan.
Ik zie het ook als iets boeiends. Onze ziel heeft ervoor gekozen in dit tijdperk van verandering te leven. Rust vinden te midden van de onrust, houvasten vinden te midden van de onzekerheid, dit zijn de uitdagingen waar we voor staan.
Voor mij is mijn hart de grote houvast te midden van dit alles. Als ik mij kan verbinden met mijn hart, als ik de vele gedachten en emoties kan laten rusten, én ze tegelijk mag en kan doorleven (lang leve de paradox!) dan kan de liefde haar werk doen. Ik geloof dat liefde de ene echte helende kracht is. Hoe meer mensen zich verbinden met deze grote kracht hoe meer heling er komt.
Dit is een verstrekkende gedachte. Ook onze samenleving zal maar ‘genezen’ als er meer liefde is, voor iedereen.
Op het einde van de wandeling vond ik het mooi om zien om hoe de twee vrouwen, die elk in het ‘andere kamp’ zaten, zusterlijk naast elkaar zaten, en hoe ze elk eerlijk en open spraken over hun leven.
Ik haal nog graag een uitspraak aan van de Spaanse mysticus Raimon Panikkar:
In de ontmoeting van gelaat tot gelaat,
van persoon tot persoon,
van jij tot jij,
van beminnende tot beminnende,
wordt de andere erkend in zijn uniciteit en in zijn eigenheid;
en hij die gekend wordt omvormt hij die kent,
en wie kent, omvormt hij die gekend wordt.
Intussen gaan we door met La Verna. Iets stiller en minder dan voorheen, maar niet minder intens. We zijn blij dat we opnieuw inspirerende teksten kunnen aanbieden, nu eens als persoonlijke getuigenis, dan als reflectie op de levensloop of als vernieuwend inzicht… We hopen dat je er inspiratie in vind.
Eind oktober verlieten we ons huis. Ook daarover kan je iets lezen.
En er is nog nieuws: Bernadette Van Montfort start in Geel (bijzondere stad, gekend om de opvang in gezinnen van mensen die het psychisch moeilijk hebben!) met een groep die vanuit de inspiratie van La Verna activiteiten gaat organiseren. Over dit nieuwe initiatief kan je iets lezen in dit nummer.
Het is winter. We voelen hoe stil de natuur langzamerhand wordt en hoe in plaats daarvan een bepaalde kracht vrijkomt. Omdat ook wij natuur zijn kan je die kracht ook in jezelf voelen en beleven.
Ik wens je toe dat deze geestkracht je de moed geeft om je te richten naar wat voor jou wezenlijk is.
In het hart van de winter leeft een trillende lente
K. Gibran
Aan jullie allen, lieve lezers, een zalige kerstmis en een heilzaam en gelukkig 2022! Van harte,
Kristin Vanschoubroek
Het zou fijn zijn reacties te ontvangen op dit voorwoord. Ook reacties op de andere teksten zijn welkom via kristin@laverna.be, of rechtstreeks bij de schrijvers (zie pagina’s medewerkers in ons tijdschrift)