Lieve lezers,

’t Is weer voorbij die mooie zomer. We werden verwend met vele uren zon, en gelukkig ook met wat regendagen. Ik voel me dankbaar voor de aarde en de heelal die ons zoveel geven. Wat heb ik genoten van mooie landschappen, het groen, de zee, de wolken, de zon en de maan, van de aarde die ons dagelijks te eten geeft. Het kan mij ontroeren dat wij dit alles zomaar krijgen. Hoe heerlijk is om op deze aarde te vertoeven.
Er zijn ook zoveel vriendelijke mensen, mensen bij wie je thuis kan komen, of mensen bij wie je minder thuis kan komen maar die een spiegel voorhouden van stukjes waar je nog kan in groeien…

Het is natuurlijk niet altijd harmonie. Soms is er ook irritatie, we blijven mensen met onze licht- en schaduwkant. Ook dat is een boeiend gegeven. Het mag er ook zijn. Het maakt ons kwetsbaar en sterk tegelijk als we ruimte geven aan alles wat in ons leeft. Het maakt ons tot wie we zijn.
Er is ook verontwaardiging. En ongerustheid. Ook die gevoelens waren er de voorbije zomer. De verkiezingsuitslag en alles wat erop volgde, geven aan in welk klimaat we zijn terechtgekomen. Er zijn vele analyses van de verkiezingsuitslag, maar ik mis zo weinig antwoord erop, alsof we verzeild zijn geraakt in een weg die geen uitkomst meer biedt. Alsof we allen verloren lopen in een doolhof, op zoek naar een uitweg, maar geen vinden. Het systeem kraakt in zijn voegen en wordt tegelijk altijd opnieuw bevestigd.
Ik denk dan bv. aan de riante uittredingsvergoeding van Koen Van Gerven van BPost. Gelukkig kaartte Raoul Hedebouw dit aan als niet rechtvaardig tegenover zoveel mensen die de eindjes aan elkaar moeten knopen. Is hij dan de enige die dit niet normaal vindt? Ik vermoed dat veel mensen er moeite mee hebben, maar wie vertolkt hun stem? Waarom zwijgen de partijen uit het middenveld? In zo’n sfeer is het logisch dat mensen hun stem geven aan radicale partijen. Ze willen het establishment een dreun geven. Partijen die inspelen op deze gevoelens van onbehagen doen het goed.

En nu meer recent, is er de heisa rond het vertrek van Dominique Leroy bij Proximus. Ook hier zien we dat het loon, dat toch al erg royaal is, allicht zal worden opgetrokken. In welke wereld leven wij? vraag ik mij dan af. Alsof talent en competenties enkel moeten vertaald worden in steeds meer geld. Doet het dan geen deugd om je talenten en competenties te kunnen inzetten voor een constructief verhaal? Mensen mogen goed verloond worden voor hun verantwoordelijkheden, maar loopt dit niet de spuigaten uit, zeker voor instellingen die mede door de samenleving worden gefinancierd? Dat mensen in zo’n context cynisch worden, hoeft niet te verbazen.

Ik voel dat we terug voeling moeten krijgen met onze spirituele bronnen. Die ons erop wijzen dat we gelukkig worden als ook de ander gelukkig is. Dat we allemaal broeders en zusters zijn, allemaal mensen. Dat we elkaar kunnen helpen om samen een mooie wereld te creëren.

Daarom heb ik ook veel moeite en vind ik het zeer verontrustend te vernemen dat Salafistische Koran-scholen onze verworvenheden (respect voor verschillende overtuigingen, gelijkheid van man en vrouw, respect voor ieders geaardheid, …) aanvechten. Ook dit is een fundamentele schending van de mensenrechten en een aantasting van de integriteit. Ook hier is ongerustheid en verontwaardiging op zijn plaats.
Als een geloof tot zo’n erge vorm van racisme en uitsluiting leidt en tot een miskenning van onze opgebouwde waarden, dan is dit alles behalve spiritueel of leven-gevend.
Het is een hele oefening om moslims en hun geloof een goede en juiste plaats te geven, en tegelijk geen plaats te laten voor de excessen of het radicalisme.

We leven blijkbaar in een tijd waar radicale ideeën opmars maken, zowel in de politiek als in het geloof. Het middenveld is grijs geworden en heeft geen aantrekkingskracht meer. Ik kan er wel iets van begrijpen. Radicaliteit oefent een aantrekkingskracht uit. Ze spreekt ons aan op onze innerlijke kracht, op ‘iemand zijn’ en ‘voor iets staan’, op onze oerkracht. Het lijkt alsof er zoveel verdoofd is, zoveel leven is versmald tot aanpassing, tot conformeren. Zoveel is bedolven, monddood.
En toch, al is het niet altijd bewust, verlangen velen naar iets anders, naar een vervulling op dieper niveau, naar expressie van hun kracht. Als dat verlangen geen taal krijgt, als dit niet wordt gezien en ingezet, zal het zich manifesteren op een destructieve wijze.

Een radicale ommekeer zal zich op spiritueel vlak moeten voltrekken. Een teken daarvan zag ik in een artikel over het boek ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman. Bregman is een Nederlander, jonge dertiger en domineeszoon. Hij betoogt in zijn boek dat een mens in se neigt naar vriendelijkheid en solidariteit. Hij betoogt dat het aangetoond is dat in moeilijke omstandigheden, zoals bij de orkaan Katrina in New Orleans, mensen spontaan samenwerkten, elkaar hielpen.
Hij pleit voor een radicaal realisme gebaseerd op de goedheid van de mens. Als je ervan uitgaat dat de mens goed is, en geen zelfzuchtig wezen of een wolf die vecht tegen de medemens, dan kom je tot een heel ander mensbeeld en tot heel andere politieke oplossingen.

Ik kan mij hierin vinden. Bregman wordt wel door sommigen weg gezet als naïef, maar hij stelt dat een wereld gebouwd op naïviteit realistischer is dan één die gebouwd is op cynisme.
Dit is een overtuiging die ik deel. Geloven in de goedheid van de mens is engagerend. Als ik geloof in de goedheid dan ben ik ook bereid om alles wat die goedheid in de weg staat, te zien. Dan ben ik bereid om mee te werken aan de bevrijding van die goedheid. Dit vraagt een weg naar bewustwording. Het betekent dat je bereid bent het kwade, de pijn, de worsteling, het duister, het verdriet, de angst, de boosheid, de schuld, de schaamte, de beperktheid, … van mensen te zien en in liefde op te nemen, wetende dat onder dit alles de schat van goedheid en liefde verborgen zit. Dat is pas omgaan met de echte realiteit: de mens te zien zoals hij is en niet zoals je wilt dat hij is.

Naïviteit en realisme gaan dan hand in hand.
Naïviteit omdat het altijd stukwerk is, je bent er nooit, je doet voort, haast tegen beter weten in, omdat het de enige weg is naar bevrijding, naar het licht, naar liefde. Het is het visioen steeds voor ogen houden, bewaren in je hart.
Realisme omdat het de bereidheid inhoudt te zien wat er werkelijk is, te zoeken naar wat waar is. En dan gaat het niet over een algemeen geldende waarheid, maar wel over wat op dat moment als waar wordt beleefd, gevoeld. Als je in verbinding komt met wat je voelt, dan opent een poort naar je wezen, je onschuld, je liefde.

Deze weg van bewustwording doet zich voor op alle lagen van het leven. Ook in onze dichtbije relaties is er vaak de zoektocht naar een goede verhouding tussen elkaar zien in de innerlijke goedheid en te-gelijk omgaan met de pijn om wat er niet is. De inspiratiedagen van dit jaar met als thema: ‘Relaties en de zoektocht naar geluk’ zullen ons op weg zetten. Misschien is er niets dat ons zo dicht brengt bij het hand in hand gaan van naïviteit en realisme, als relaties. Naïviteit omdat onze ziel hunkert, soms levens-lang, naar het volledige thuiskomen. Realisme omdat we vaak maar met stukjes en beetjes kunnen thuiskomen bij onszelf en bij een ander.
De sfeer waarin je terechtkomt tijdens deze dagen is op zijn minst even belangrijk als de inhoud die wordt aangereikt. Vooral het samenspel van beide zorgt voor een leven-gevende mix. Van harte welkom!

Kristin Vanschoubroek
Voorzitter vzw La Verna
Reacties op kristin@laverna.be